ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจ ทีทีบี หรือ ttb analytics ตั้งแต่ปี 2563 การค้าชายแดนและผ่านแดนของไทยอยู่ในภาวะซบเซาเนื่องจากมีการปิดจุดผ่านแดนในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ในปี 2564 แม้ยังมีการแพร่ระบาดอยู่ แต่การส่งออกทางชายแดนไปยังประเทศเพื่อนบ้านและผ่านแดนไปยังประเทศที่สามกลับเติบโตสวนกระแสแตะ 1 ล้านล้านบาท สำหรับในปี 2565 ทั้งไทยและประเทศเพื่อนบ้านต่างมีมาตรการผ่อนปรนการข้ามแดนและผ่านแดนระหว่างกัน ทำให้เป็นโอกาสของการค้าชายแดนที่จะสามารถฟื้นตัวได้
ในช่วงก่อนสถานการณ์โควิด-19 ปี 2559 – 2562 การส่งออกผ่านการค้าชายแดนและผ่านแดนอยู่ที่ปีละ 7.6 แสนล้านบาท ซึ่งเป็นการส่งออกทางชายแดนไปยังประเทศคู่ค้าเพื่อนบ้าน ได้แก่ มาเลเซีย กัมพูชา สปป.ลาว และเมียนมารวมปีละ 5.6 แสนล้านบาท และการส่งออกผ่านแดนไปยังประเทศที่สาม นอกจากนี้ มีปัจจัยด้านราคาน้ำมันที่เข้ามาช่วยสนับสนุนทำให้ยอดส่งออกการค้าชายแดนและผ่านแดนโตในอัตราเร่ง โดยเพิ่มขึ้นแตะ 1.03 ล้านล้านบาท หรือเพิ่มขึ้น 35% ขณะที่ภาพรวมส่งออกทางการค้าระหว่างประเทศของไทยขยายตัว 18%
ช่วง 5 เดือนแรกของปี 2565 การส่งออกทางการค้าชายแดนอยู่ที่ 2.7 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 17%
ttb analytics คาดว่า แนวโน้มส่งออกการค้าชายแดนและผ่านแดนไม่สะดุดในช่วงครึ่งปีหลัง คาดทั้งปี 2565 ยอดส่งออกอยู่ที่ 1.02 ล้านล้านบาท
สำหรับในส่วนของการค้าผ่านแดน พบว่า ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมามีบทบาทสำคัญเพิ่มขึ้นมากจากสัดส่วน 17% ของภาพรวมการส่งออกการค้าชายแดนและผ่านแดนภาพรวมในปี 2560 เร่งขึ้นเป็น 43% ในปี 2564 จากการที่จีนขึ้นแท่นเป็นคู่ค้าส่งออกอันดับหนึ่งแซงหน้ามาเลเซียเป็นครั้งแรก แต่ในช่วงครึ่งแรกของปี 2565 ทิศทางส่งออกชายแดนยังคงขยายตัวได้ ขณะที่การส่งออกผ่านแดนลดลงจากการที่จีนมีนโยบาย ZERO COVID-19 ได้ฉุดยอดส่งออกให้ลดลงมาก โดยสัดส่วนส่งออกไปจีนลดลงเหลือ 14% ขณะที่ มาเลเซียกลับมาครองแชมป์ด้วยสัดส่วน 19%
อย่างไรก็ดี ในช่วงครึ่งปีหลัง 2565 นี้ ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจ ทีทีบี หรือ ttb analytics คาดว่าทางการจีนจะเริ่มผ่อนคลายมาตรการควบคุมสถานการณ์โควิด-19 โดยเริ่มเปิดเมืองมากขึ้น ทำให้การส่งออกของไทยผ่านแดนไปจีนตอนใต้ทยอยฟื้นกลับมา นอกจากนี้ คาดว่าจะได้รับปัจจัยบวกจากการเปิดให้บริการรถไฟความเร็วสูงจากจีนถึง สปป.ลาว ที่เวียงจันทน์ติดกับจังหวัดหนองคาย เพิ่มยอดการส่งออกทางค้าผ่านแดนทั้งปี 2565 อยู่ที่ 3.7 แสนล้านบาท ลดลง 20% จากปี 2564 และทำให้ภาพรวมสถานการณ์ส่งออกทางค้าชายแดนและผ่านแดนทั้งปี 2565 มีมูลค่า 1.02 ล้านล้านบาท ใกล้เคียงกับการส่งออกของปี 2564
