นายธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล อดีต รมว.คลัง ประธานกรรมการด้านวิชาการ พรรคพลังประชารัฐ โพสต์เฟสบุ๊ก “Thirachai Phuvanatnaranubala – – ธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล” ระบุว่า
จดหมายเปิดผนึกถึงนายกรัฐมนตรีเรื่องกองทุนวายุภักษ์ฉบับที่ ๔
ด่วนที่สุด
วันที่ ๑๖ กันยายน ๒๕๖๗
เรื่อง กองทุนรวมวายุภักษ์ ๑ อาจจะฝ่าฝืนกฎหมาย (ฉบับที่ ๔)
เรียน นางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี
อ้างถึง ข่าว ManagerOnline ลงวันที่ ๑๕ กันยายน ๒๕๖๗ เรื่อง “รัฐบาลเสก “วายุภักษ์หนึ่ง” มั่นคงเทียบเท่าพันธบัตร”
ตามที่ข้าพเจ้าได้มีหนังสือฉบับลงวันที่ ๑๐ กันยายน ๒๕๖๗ (ฉบับที่ ๑) และฉบับลงวันที่ ๑๑ กันยายน ๒๕๖๗ (ฉบับที่ ๒) และฉบับลงวันที่ ๑๓ กันยายน ๒๕๖๗ (ฉบับที่ ๓) กรณีกระทรวงการคลังประกาศเปิดให้ประชาชนทั่วไปจองซื้อกองทุนรวมวายุภักษ์ ๑ (กองทุนฯ) วงเงิน ๑.๕ แสนล้านบาท ในวันที่ ๑๖-๒๐ กันยายนนี้ และให้นักลงทุนสถาบันจองซื้อในวันที่ ๑๘-๒๐ กันยายนนี้ ซึ่งข้าพเจ้ามีความเห็นว่าการดำเนินโครงการดังกล่าวอาจจะฝ่าฝืนกฎหมาย นั้น
ข้าพเจ้าขอเรียนข้อมูลเพิ่มเติมที่น่าจะเป็นประโยชน์แก่การพิจารณาของท่านในเรื่องนี้ ดังนี้
๑. ข่าว ManagerOnline ลงวันที่ ๑๕ กันยายน ๒๕๖๗ เรื่อง “รัฐบาลเสก “วายุภักษ์หนึ่ง” มั่นคงเทียบเท่าพันธบัตร”
ปรากฏตามข่าวดังกล่าว การบริหารกองทุนรวมวายุภักษ์ ๑ (กองทุนฯ) “เป็นไปตามมติ ครม. บลจ.MFC ยันไม่มีการค้ำประกันผลตอบแทนและเงินต้น แต่เป็นวิธีบริหารของ บลจ.)” โดย
“นายวราห์ สุจริตกุล ประธานกรรมการ บริษัทหลักทรัพย์ ฟินันซ่า จำกัด ในฐานะที่ปรึกษาทางการเงิน กองทุนรวมวายุภักษ์ หนึ่ง กล่าวว่า ผลตอบแทนที่ได้รับจากการลงทุนของกองทุนแต่ละปี จะจ่ายให้ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. ในรูปแบบเงิน ปันผลตามผลตอบแทนที่เกิดขึ้นจริงของกองทุน ในอัตราไม่ต่ำกว่าร้อยละ ๓ ต่อปี แต่ไม่เกินกว่าร้อยละ ๙ ต่อปี โดยผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. จะได้รับเงินปันผลอย่างน้อยปีละ ๒ ครั้ง
ไม่ใช่การรับประกันหรือค้ำประกันผลตอบแทน แต่เป็นกลไกคุ้มครองผลตอบแทนของกองทุน ทำให้ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. จะได้รับเงินปันผลก่อนผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ข. จากนั้นผลตอบแทนส่วนที่เหลือจะเป็นของหน่วยลงทุนประเภท ข.
ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. มีสิทธิได้รับคืนเงินลงทุนตามแนวทางการชำระคืนเงินลงทุนแบบ Waterfall ซึ่งผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. จะได้รับคืนเงินลงทุนก่อนผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ข. ที่มูลค่าเงินลงทุนเริ่มต้นที่ ๑๐ บาทต่อหน่วย”
ข้าพเจ้าขอเรียนว่าถึงแม้ถ้อยคำในหนังสือชี้ชวนไม่ได้ระบุว่ามีการประกันผลตอบแทนให้แก่ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. แต่โดยเนื้อหาทางเศรษฐกิจนั้น จะเกิดผลในทางปฏิบัติเป็นการประกันผลตอบแทนโดยอัตโนมัติ
ทั้งนี้เพราะหนังสือชี้ชวนหน้า ๕ ระบุว่า “บริษัทจัดการจะจ่ายเงินปันผลในแต่ละปีให้แก่ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. จากกำไรสุทธิ และ/หรือกำไรสะสม …” โดยกองทุนฯ ขณะนี้มีกำไรสะสมของผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ข. อยู่มากถึง ๑๔๒,๗๓๘.๗๔ ล้านบาท ซึ่งนำมาจ่ายชดเชยเงินปันผลในแต่ละปีให้แก่ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. ได้ และข้อความในหน้า ๘ “อย่างไรก็ดี ณ วันที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๗ กองทุนรวมมีกำไรสะสม เท่ากับ ๑๔๒,๗๓๘.๗๔ ล้านบาท” ย่อมสื่อความแก่ผู้ลงทุนเข้าใจได้ว่ามีเงินไว้รองรับการประกันผลตอบแทน
นอกจากนี้ ถึงแม้ถ้อยคำในหนังสือชี้ชวนไม่ได้ระบุว่ามีการประกันเงินต้นให้แก่ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. แต่โดยเนื้อหาทางเศรษฐกิจนั้น จะเกิดผลในทางปฏิบัติเป็นการประกันเงินต้นโดยอัตโนมัติ
ทั้งนี้เพราะหนังสือชี้ชวนหน้า ๗ ระบุว่า “ความผันผวนของราคาทรัพย์สินของกองทุนรวมจะถูกส่งผ่านมาให้หน่วยลงทุนประเภท ข. โดยผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ข. จะรับผลขาดทุนก่อนผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. ในกรณีที่มูลค่าทรัพย์สินสุทธิของกองทุนรวมมีมูลค่าลดลง” และ “ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ข. มีสิทธิได้รับชำระคืนเงินลงทุนภายหลังจากที่ชำระคืนเงินลงทุนและผลตอบแทนตามสิทธิของผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. (คำนวณจนถึงวันที่มีการซื้อคืนหน่วยลงทุน) ให้แก่ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. ครบถ้วนแล้ว” โดยกองทุนฯ ขณะนี้มีทรัพย์สินของผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ข. อยู่มากถึง ๓๕๓,๕๙๖ ล้านบาท ซึ่งใช้จ่ายชดเชยเงินลงทุนให้แก่ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. ได้
กล่าวโดยสรุป การที่กองทุนฯ มีกำไรสะสมและทรัพย์สินของผู้ถือหน่วยลงทุนภาครัฐอยู่เป็นจำนวนมากนั้นเอง ทำให้เกิดผลในทางปฏิบัติเป็นการประกันผลตอบแทนและการประกันเงินต้นให้แก่ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. โดยอัตโนมัติ
๒. ประเด็นที่ควรพิจารณาให้รอบคอบเสียก่อน
๒.๑ เรื่องความเป็นธรรมในสังคม
โครงการนี้ก่อให้เกิดความไม่เป็นธรรมในสังคม ๓ ประการ คือ
ก. ทำให้ผู้มีส่วนได้เสีย (stakeholder) ประเภท ข. (กรณีเป็นกระทรวงการคลังคือประชาชนทั้งประเทศ กรณีเป็นกองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ (กบข.) คือข้าราชการ กรณีเป็นกองทุนประกันสังคมคือผู้ใช้แรงงาน) จะต้องเสียประโยชน์ไปให้แก่ผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. ซึ่งเป็นคนกลุ่มน้อยฐานะดี
จึงไม่เป็นธรรมในสังคม และยังอาจมีปัญหาคนต่างชาติใช้ชื่อคนไทยเป็นนอมินีเพื่อแสวงหาประโยชน์อีกด้วย
ข. บลจ.ที่เกี่ยวข้องได้เปรียบบลจ.อื่นๆ โดยไม่เป็นธรรม เพราะโครงการอื่นๆ ที่ไม่มีทรัพยสินภาครัฐอยู่เดิมนั้น ย่อมไม่มีทางที่จะทำให้เกิดประโยชน์พิเศษต่อผู้ถือหน่วยลงทุนประเภท ก. ดังเช่นกรณีนี้
ค. ในปี ๒๕๔๖ ที่มีการจัดตั้งกองทุนฯ โดยรัฐประกันผลตอบแทนและการคืนเงินต้นนั้น ก็เพื่อประโยชน์ในกิจการของรัฐ แต่การระดมทุนครั้งนี้ในปี ๒๕๖๗ มิใช่เพื่อรัฐ
๒.๒ การปฏิบัติตามกฎหมาย
ข้าพเจ้าขอเตีอนว่าโครงการนี้มีความเสี่ยงฝ่าฝืนกฎหมายหลายประการ เช่น
ก. ข้าพเจ้ามีความเห็นว่ากำไรสะสมและทรัพย์สินในส่วนที่เป็นกรรมสิทธิ์ของกระทรวงการคลังถือเป็น “เงินแผ่นดิน” ซึ่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังไม่มีอำนาจจะอนุญาตให้บริษัทจัดการนำไปจ่ายโดยไม่ปฏิบัติตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ มาตรา ๑๔๐
ข. กำไรสะสมและทรัพย์สินในส่วนที่เป็นกรรมสิทธิ์ของ กบข. และกองทุนประกันสังคม รวมตลอดถึงรายได้ประจำแต่ละปีในอนาคต บริษัทจัดการต้องขอให้คณะกรรมการของทั้งสององค์กรพิจารณาก่อนว่าเป็นไปตามวัตถุประสงค์ขององค์กรหรือไม่ สมควรเห็นชอบหรือไม่ นั้น บริษัทจัดการไม่มีอำนาจทำเองโดยพลการ
ค. กรณีหากมีผู้ใดฟ้องต่อศาลให้ระงับเงื่อนไข ซึ่งทำให้ผู้ลงทุนรายใหม่ได้รับความเสียหาย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังอาจเข้าข่ายประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง
ข้าพเจ้าขอเรียนว่าถึงแม้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังได้นำเรื่องนี้เสนอต่อคณะรัฐมนตรีในรัฐบาลชุดก่อน แต่เนื่องจากบัดนี้ท่านได้รับทราบแล้วว่าโครงการนี้มีความไม่เป็นธรรมและความเสี่ยง ท่านมีหน้าที่ต้องกำกับดูแล
จึงขอให้ท่านโปรดพิจารณาว่าการกระทำที่เกี่ยวข้องถูกต้องตามกฎหมายและหลักธรรมาภิบาลหรือไม่
จึงเรียนมาเพื่อโปรดพิจารณา
ขอแสดงความนับถืออย่างสูง
(นายธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล)
อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง
สำเนาเรียน
๑ นายพิชัย ชุณวชิร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง
๒ นายลวรณ แสงสนิท ประธานคณะกรรมการ กบข.
๓ นายบุญสงค์ ทัพชัยยุทธ์ เลขาธิการสำนักงานกองทุนประกันสังคม
