ศูนย์วิจัยกสิกรไทย วิเคราห์ว่า ในปี 2568 การส่งออกข้าวไทยลดลงแรงในรอบ 4 ปี โดยคาดว่าจะมีมูลค่าหดตัวถึง 41.6% เป็นผลมาจากทั้งราคาที่ลดลงกว่า 25% และปริมาณที่ลดลง 22.2%
ปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่การส่งออกข้าวไทยต้องเผชิญในปี 2568 จะเป็นด้านราคาที่ปรับลดลงแรง ซึ่งเป็นไปตามตลาดโลก จากหลายปัจจัยกดดันในฝั่งอุปทานเป็นหลัก
ราคาส่งออกข้าวขาวไทยที่ลดลงแรงในปีนี้ จะทำให้การส่งออกข้าวขาวไทยมีมูลค่าที่หดตัวลึกถึง 59.4% ซึ่งจะเป็นตัวฉุดสำคัญต่อภาพรวมส่งออกข้าวไทย
การส่งออกข้าวไทยในช่วง 4 เดือนแรกของปี 2568 มีมูลค่าลดลงแรง
ตัวเลขการส่งออกข้าวไทยในช่วง 4 เดือนแรกปี 2568 มีมูลค่าลดลงถึง 34.1% เป็นผลมาจากปริมาณที่ลดลง 30.5% ตามปัจจัยฤดูกาลที่ไทยมีผลผลิตจำหน่ายออกสู่ตลาดไม่มาก และราคาที่ลดลง 5.1% เนื่องจากผู้นำเข้าหลักได้ลดการนำเข้าจากไทย จากที่ได้เร่งนำเข้าไปมากแล้วในช่วงก่อนหน้า
มูลค่าส่งออกข้าวไทยในปี 2568 มีแนวโน้มปรับตัวลดลง ท่ามกลางหลายปัจจัยเสี่ยงที่ไทยต้องเผชิญ
ในปี 2568 การส่งออกข้าวไทยมีแนวโน้มลดต่ำสุดในรอบ 4 ปี โดยคาดว่าจะมีมูลค่าหดตัวถึง 41.6% ไปอยู่ที่ 3,756 ล้านดอลลาร์ฯ จากแรงฉุดทั้งด้านราคาที่ลดลง 25% และปริมาณที่ลดลง 22.2% (รูปที่ 1)
สำหรับปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่การส่งออกข้าวไทยจะต้องเผชิญในปี 2568 คงเป็นด้านราคาที่ปรับลดลงแรง ซึ่งเป็นไปตามตลาดโลก โดยมีปัจจัยกดดันราคาข้าวโลกที่มาจากฝั่งอุปทานเป็นหลัก ดังนี้
• อุปทานข้าวส่วนเกินโลกพุ่ง โดยในปี 2568 ผลผลิตข้าวโลก คาดว่าจะเพิ่มขึ้น 2.9% จากสภาพอากาศเอื้ออำนวยมากขึ้น โดยเฉพาะในผู้ผลิตหลักอย่างอินเดียที่จะมีผลผลิตเพิ่มขึ้น 7.4% และไทยเพิ่มขึ้น 5.9% ขณะที่การบริโภคข้าวโลกเพิ่มขึ้นไม่มาก จะทำให้เกิดอุปทานข้าวส่วนเกินโลกในปีนี้ที่มากกว่าค่าเฉลี่ยในอดีตถึง 13.3 เท่า (รูปที่ 2)
สต็อกข้าวโลกล้น โดยในปี 2568 สต็อกข้าวโลก คาดว่าจะเพิ่มขึ้น 2.8% หรือมีปริมาณมากถึง 185.1 ล้านตัน ซึ่งมากกว่าค่าเฉลี่ยสต็อกข้าวในอดีต (ปี 2563-2567) ราว 1.9 ล้านตัน
อินเดียกลับมาส่งออกข้าวขาว ทั้งนี้ อินเดีย ได้กลับมาส่งออกข้าวขาวตั้งแต่ปลายเดือนก.ย. 2567 (หลังจากระงับส่งออกไปราว 2 ปี) ประกอบกับอินเดียมีสต็อกข้าวเพิ่มขึ้น 1.2% แตะ 42.5 ล้านตัน จึงกดดันราคาข้าวโลกให้ลดลง สะท้อนจาก ตั้งแต่อินเดียกลับมาส่งออกข้าวขาวจนถึงปัจจุบัน (ต.ค. 2567-เม.ย. 2568) ได้ทำให้ราคาข้าวโลก ปรับลดลงไปแล้วกว่า 23.4% จากช่วงเดียวกันของปีก่อน
ราคาส่งออกข้าวขาวไทยในปีนี้ลดลงแรงกว่า 38.5% ทำให้การส่งออกข้าวขาวไทย มีมูลค่าที่หดตัวลึกถึง 59.4% ซึ่งจะเป็นตัวฉุดสำคัญต่อภาพรวม โดยในปี 2568 ผู้นำเข้าข้าวขาวหลักจากไทยจะมีความต้องการนำเข้าลดลง เนื่องจากได้เร่งนำเข้าไปเพื่อใช้ในการบริโภคมากแล้วในปีก่อน จนทำให้มีสต็อกอยู่ในระดับสูง โดยเฉพาะอินโดนีเซียที่มีสต็อกข้าว ณ สิ้นปี 2567 ที่ 6.2 ล้านตัน มากกว่าค่าเฉลี่ยในอดีต (ปี 2564-2566) กว่า 1.7 เท่า
ทั้งนี้ ในปี 2568 ผู้นำเข้าข้าวหลักจะนำเข้าข้าวจากไทยลดลง สอดคล้องไปกับการคาดการณ์อัตราการขยายตัวของปริมาณนำเข้าข้าวของผู้นำเข้าหลักจากโลก อย่างอินโดนีเซียจะนำเข้าข้าวจากโลกลดลง 82.8% ญี่ปุ่นลดลง 8.5% แคเมอรูนลดลง 6.3% และมาเลเซียลดลง 2.7% เป็นต้น อีกทั้งข้าวไทยเองก็แข่งขันด้านราคากับคู่แข่งได้ยาก เพราะแพงกว่าคู่แข่งเกือบ 40 ดอลลาร์ฯต่อตัน (รูปที่ 3)
นอกจากนี้ การส่งออกข้าวขาวไทยยังมีแนวโน้มที่จะเสียส่วนแบ่งตลาดให้คู่แข่งมากขึ้น โดยเฉพาะในตลาดส่งออกหลักอย่างอินโดนีเซีย สะท้อนจากอินโดนีเซียนำเข้าข้าวขาวจากคู่แข่งอย่างปากีสถาน เมียนมา และอินเดีย ในสัดส่วนที่มากขึ้น ขณะที่นำเข้าจากไทยในสัดส่วนที่ลดลง (รูปที่ 4) ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อภาพรวมการส่งออกข้าวไทยในปีนี้และระยะข้างหน้าได้
